Beluchte rietvelden zuiveren afvalwater van duizenden studenten
Sinds kort werkt Rietland, een bedrijf gespecialiseerd in natuurlijke waterzuivering met rietvelden, samen met de Universiteit Gent om afvalwaterzuiveringsoplossingen uit te werken voor de universitaire gebouwen. Tot nu toe zijn twee projecten afgewerkt, waarbij gezuiverd afvalwater gebruikt wordt voor toiletspoeling, en er staan nog meer projecten op stapel. Eerder installeerde het bedrijf al een belucht rietveld op de nieuwe campus van Howest in Kortrijk.
“In het licht van de klimaatopwarming worden we, zeker in een stedelijke omgeving, geconfronteerd met heel wat uitdagingen”, weet Dion van Oirschot van Rietland.
“We krijgen te maken met hogere temperaturen, extremere regenval en langere droogteperiodes. Om steden klimaatbestendig te maken, moeten we zoveel mogelijk gebruik maken van wat men nature based solutions noemt, op de natuur gebaseerde oplossingen.”
“Natuurlijke waterzuivering met rietvelden en het hergebruik van dat afvalwater in plaats van stadswater of regenwater om bijvoorbeeld de toiletten te spoelen, wint daardoor aan populariteit. Nu vloeit dat afvalwater meestal in de riolen en moet het elders gezuiverd worden voor het uiteindelijk in rivieren en in de zee terechtkomt. Dat we regenwater zoveel mogelijk ter plaatse moeten opvangen en hergebruiken, is intussen evident, maar dat geldt ook voor afvalwater.”
Gezuiverd afvalwater
Gebruik van gezuiverd afvalwater in plaats van regenwater voor toiletspoeling, heeft een aantal evidente voordelen. “Wanneer je voor bijvoorbeeld een studentencampus met een paar duizend studenten regenwater wil gebruiken, dan heb je enorme bufferciternes nodig om lange droogteperiodes te kunnen overbruggen. Gebruik je afvalwater, dat dagelijks in voldoende hoeveelheden wordt aangeleverd en gezuiverd, dan volstaat een buffer voor één of twee dagen. Bijkomend voordeel is dat je het regenwater ter plaatse kan laten insijpelen om de grondwatertafel op peil te houden. Zo sla je dus twee vliegen in één klap.”
“En er is nog een voordeel van onze rietvelden in een versteende omgeving waar de temperatuur in de zomer snel kan oplopen door het zogenaamde hitte-eilandeffect: de verdamping van water door de planten heeft een verkoelend effect, waardoor de lokale temperatuur met een paar graden kan dalen. Zo ligt in Oman een gigantisch rietveld van ruim 150 km² midden in de woestijn, waar de temperatuur kan oplopen tot meer dan 50 °C. In de omgeving van het veld ligt de temperatuur gemakkelijk 10 °C lager.”
Beluchte rietvelden
Voor Howest en voor twee gebouwen van UGent, de Faculteit Farmaceutische Wetenschappen en de Proeftuin, heeft Rietland zogenaamde beluchte of Phytoair® rietvelden aangelegd.
“Het beluchte rietveld kent een iets andere opbouw dan een conventioneel percolatieveld. Als substraat wordt in het algemeen grind of geëxpandeerde kleikorrels (Argex) gebruikt. Om het rietveld effectief te kunnen beluchten, wordt de watertafel opgestuwd, zodat nagenoeg de volledige diepte van het filterbed gevuld is met water. Vervolgens wordt vanaf de bodem lucht ingeblazen onder lage druk. Door actief lucht in te blazen, is het mogelijk het benodigde oppervlak tot een kwart terug te brengen en toch sterke zuiveringsresultaten te garanderen. Dat is, zeker in een stedelijke context waar de ruimte beperkt is, een groot voordeel.”
In de nabije toekomst krijgen nog meer gebouwen van UGent zo’n belucht rietveld.
Helofytendak
Volgend jaar start Rietland in het kader van Vlaanderen Circulair met een interessant project waarbij gezuiverd afvalwater gebruikt wordt voor de bevloeiing van een phytoair groendak.
“Het gaat om de kantoren van Argex in Kruibeke waar we eerder een Phytoparking® hebben aanlegd. Dat is een nieuwe toepassing waarbij we ons beluchte rietveld-systeem integreren onder grastegels, waardoor een infiltrerende parkeerplaats ontstaat die ook nog eens afvalwater zuivert. We hebben dit systeem intussen al met succes op verschillende plaatsen toegepast, onder meer bij Argex. Nu gaan we nog een stap verder.
In plaats van het gezuiverde afvalwater alleen voor toiletspoeling te gebruiken, gaan we het ook naar het dak leiden waarop we een ‘helofytendak’ met waterplanten aanleggen. Doordat die planten veel groter zijn dan wat normaal op een extensief groendak wordt gebruikt, zullen ze meer verdampen en dus voor extra koeling van het gebouw en de omgeving zorgen.”
