VZW Groene Gevels / “We willen zoveel mogelijk gevelgroen verspreiden”
Tien jaar geleden richtte Bruno Verschaeve Groene Gevels vzw op. De vzw geeft advies over groene gevels en doet de aanleg en het onderhoud van gevels met klimplanten die vanuit de volle grond via een klimhulp gebouwen begroenen. In de tien jaar dat de vzw bestaat heeft ze meer dan 1000 geveltuinen en enkele honderden ‘groenslingers’ geïnstalleerd.
“Onze vzw heeft als missie om zoveel mogelijk gevelgroen te verspreiden”, zegt oprichter Bruno Verschaeve van VZW Groene Gevels.
“Als iedereen een klimplant tegen zijn gevel zou laten groeien, zou dat een fantastische zaak voor het klimaat zijn. Klimplanten zorgen voor zuivere lucht, extra zuurstof, minder CO2-uitstoot en meer biodiversiteit. Daarnaast zorgt meer groen aan gevels voor een frisser en aangenamer straatbeeld. Het is een heel eenvoudige en goedkope manier om meer groen in de stad te brengen waarvoor je weinig plaats nodig hebt.”
Transitiebeweging
De vzw is ontstaan uit de transitiebeweging die ijvert voor een maatschappij met een hoge levenskwaliteit maar tegelijkertijd een kleine ecologische voetafdruk, minder afhankelijkheid van olie en grondstoffen. Bedoeling is om door concrete initiatieven lokale gemeenschappen en bewonersgroepen voor te bereiden op een toekomst met minder fossiele brandstof, en tegelijkertijd een antwoord te bieden op de problematiek van klimaatverandering.
“In eerste instantie dachten we eraan om fruit te gaan kweken tegen gevels, zoals kiwi’s en druiven, enzovoort. Maar toen leerde ik via VELT de geveltuintjes kennen, en ik dacht dàt is het, zo’n fantastisch concept”, vertelt Bruno Verschaeve. “Toen ik me daar wat meer in verdiepte bleek echter dat er nauwelijks informatie beschikbaar was over klimhulpen. Er zijn boeken volgeschreven over klimplanten, maar niet hoe je een klimhulp maakt.”
“Ik ben dan op zoek gegaan naar informatie, hoe zo’n klimhulp er moet uitzien, wat de vereisten zijn… Ik heb tuincentra en metaalhandels bezocht, maar ook daar vond ik nauwelijks wat ik nodig had. De klimhulpen waren ofwel gemaakt van goedkoop materiaal ofwel veel te duur. Ik ben ingenieur van opleiding, en ik ben dan uiteindelijk zelf klimhulpen beginnen ontwerpen en heb de vzw Groene Gevels opgericht. Met groot succes, we zijn intussen met vijf medewerkers en hebben al duizenden vierkante meters groengevels, groenslingers en zonneweringen aangelegd.”
Niet-zelfhechtende klimplanten
Voor haar groengevels werkt de vzw haast uitsluitend met niet-zelfhechtende klimplanten: klimplanten die zich niet aan de gevel vasthechten maar die een klimhulp nodig hebben.
“We werken met een dertigtal klimplanten, zoals kamperfoelie, clematis, klimrozen, Toscaanse jasmijn, kiwibes, druivelaars enzovoort. Er zijn bladverliezende en groenblijvende klimplanten, planten voor een zonnige of schaduwrijke standplaats… Er zijn veel meer mogelijkheden dan mensen doorgaans denken. Als ze dat ontdekken, zijn ze meteen enthousiast. Het grote voordeel daarvan is dat je zelf de controle hebt waar er groen komt en waar niet. De klimplanten klimmen enkel daar waar er een klimhulp is, er is geen wildgroei en geen gevelschade mogelijk. Groene gevels met zelfhechtende klimplanten, zoals bijvoorbeeld klimop, klimhortensia of wilde wingerd, vergen daarentegen relatief veel onderhoud en kunnen over ramen en deuren en op het dak groeien.”
De niet-grondgebonden verticale tuinen met een bevloeiingssysteem, de zogenaamde living wall systems, zijn volgens Bruno Verschaeve dan weer zeer kostelijk in aanleg en onderhoud en zijn bovendien helemaal niet duurzaam. “Het is misschien een mooi kunstwerk, maar wat het klimaat betreft hebben ze een negatieve impact omdat bij de productie, de installatie en het onderhoud ervan meer CO2 wordt uitgestoten dan ze kunnen opvangen.”
Zelf ontwikkelde klimhulpen
De vzw beschikt vandaag over een heel gamma klimhulpen in kunststof, metaal en hout. “Door zelf onze klimhulpen te ontwikkelen zijn we tot een systeem gekomen dat betaalbaar, onderhoudsarm en duurzaam is”, zegt Verschaeve.
“Naast de klassieke systemen werken we sinds kort voor grote groengevels met kunststof draadnetten rond een buizenframe, die in samenwerking met Centexbel, het onderzoekscentrum van de Belgische textielfederatie, zijn ontwikkeld. Dat is een interessant alternatief voor de gegalvaniseerde draadnetten type Betafence, en zeker voor de zeer dure inoxnetten van de Zwitserse fabrikant Jacob die bovendien in Vietnam worden gemaakt. Zo’n inoxnet kost geplaatst rond de 200 euro per vierkante meter, onze textielnetten nauwelijks rond de 30-40 euro.”
Naast de klassieke klimhulpen om tegen een muur te bevestigen, heeft de vzw ook een systeem voor groenslingers ontwikkeld om klimplanten tussen twee woningen aan weerszijden van een straat te laten groeien. Een andere ontwikkeling zijn de groene zonneweringen om de warmte buiten te houden in de zomermaanden. “Met de klimaatopwarming gaan we meer geld uitgeven aan koeling dan aan verwarming. Door de ramen af te schermen met bladverliezende klimplanten heb je een natuurlijke zonnewering die veel mooier én veel goedkoper is dan de klassieke screens en zonneschermen.”
Tachtig procent van de klanten van Groene Gevels zijn steden en gemeenten, en voor de rest particulieren, bedrijven, architecten, enzovoort. “Wij organiseren cursussen en geven vrijblijvend advies over de aanleg van groene gevels: welke klimplanten gebruiken, welke klimhulp het best geschikt is… De aanleg van de groene gevel kan ook door ons gedaan worden. Dat was aanvankelijk niet de bedoeling, maar omdat we geen subsidies kregen, moesten we geld vinden om onze werking te financieren. Aangezien wij een vzw zijn, gaan alle opbrengsten naar de werking van onze vzw, dit wil zeggen naar de verspreiding van nog meer gevelgroen.”
