Pilootproject voor natuurbegraafplaatsen in Nationaal Park Hoge Kempen
Na geboortebossen zijn nu ook natuurbegraafplaatsen in Vlaanderen stilaan een bekend fenomeen. In het Nationaal Park Hoge Kempen in Rekem start hiervoor een pilootproject.
Meer en meer steden en gemeenten zijn hiervoor vragende partij. Vlaams minister Joke Schauvliege laat nu onderzoeken of ook in natuur- en bosgebieden natuurbegraafplaatsen mogelijk zijn. Het Agentschap voor Natuur en Bos (ANB) brengt de mogelijke locaties en randvoorwaarden in kaart. In het Nationaal Park Hoge Kempen in Rekem start hiervoor een pilootproject.
Natuurbegraafplaatsen zijn plaatsen in de natuur waar u een overledene of zijn as kan begraven. Alles draait daarbij rond natuur- en milieubewustzijn. Enkel milieuvriendelijke, biologisch afbreekbare materialen komen aan bod. De zones kunnen zich zowel situeren in bossen als op open natuurterreinen. Het begraven gaat perfect samen met het natuurgebeuren. De natuur blijft volledig haar gang gaan.
Proeftuin
Nederland, Engeland en Duitsland beschikken al over natuurbegraafplaatsen. Om het concept nu ook “op maat van Vlaanderen” af te toetsen, zocht en vond het Agentschap voor Natuur en Bos een geschikte testlocatie in een bosdomein in Rekem (Lanaken) aan de rand van het Nationaal Park Hoge Kempen.
In 1921 kreeg het kasteel van D’Asprimont Lynden in Oud-Rekem de functie van psychiatrisch ziekenhuis, onder de naam ‘Rijkskrankzinnigengesticht’. De instelling verhuisde eind jaren zestig naar de Daalbroekstraat en heet tegenwoordig Openbaar Psychiatrisch Zorgcentrum Rekem (OPZC Rekem).
Tussen 1921 en 1981 werden ongeveer 1750 overledenen uit de instelling op deze begraafplaats begraven. Sinds 1981 worden overleden patiënten van OPZC Rekem op een gemeentelijke begraafplaats begraven. De begraafplaats ligt midden in een naaldbos met verspreid wat berken en eiken. Onlangs vond er in het kader van de beheerwerken een kapping plaats om de biodiversiteit te verhogen.
Er wordt bewust gekozen om deze begraafplaats op een natuurvriendelijke manier te beheren en slechts af en toe te maaien. Er worden geen sproeistoffen gebruikt, in harmonie met de natuur. De oude begraafplaats heeft een oppervlakte van ongeveer 1 hectare en is ingedeeld in rechthoekige begravingspercelen afgeboord met tussendreven van fijnsparren. Op de meeste percelen staan rijen grafkruisjes waartussen grassen, kruiden en heide groeien.
Toekomst
Het gemeentebestuur van Lanaken en het OPZC waren meteen enthousiast en bereid om mee te werken aan de testcase. Ze zullen samen met het Agentschap voor Natuur en Bos onderzoeken of de locatie geschikt is om op termijn als natuurbegraafplaats in te richten. De bedoeling is om alle parameters in kaart te brengen en een coherente visie uit te werken. De case geldt dan ook als proeftuin voor mogelijke andere locaties in Vlaanderen.
Aangezien de zone van de testcase Rekem in een natuur- en bosgebied ligt, zal hier de piste met crematie as in biologisch afbreekbare urnen zonder herkenningstekens worden onderzocht.
Bedoeling is dat nabestaanden in alle rust hun overledenen kunnen herdenken in een natuurlijke omgeving. Dat kan door begraven te worden in een biologische afbreekbare urne zonder herdenkingstekens. Al bij leven zou u ervoor kunnen kiezen om na je dood deel uit te maken van een natuur- of bosgebied…
Minister Joke Schauvliege: “We willen de mensen in al hun levensfasen dichter bij de natuur brengen. Dat doen we door geboortebossen aan te planten en door recreatie en natuurbeleving volop te promoten. Met natuurbegraafplaatsen krijgt nu ook een overledene een plaats in de natuur en kunnen zijn nabestaanden hem daar gedenken.”