‘Het ideale straatprofiel’ wint Prijs Publieke Ruimte 2016
‘Het ideale straatprofiel’, een tijdelijke installatie in Genk van het ontwerperscollectief Bieke Van Hees en LAMA Landscape Architecture, heeft de Prijs Publieke Ruimte 2016 ontvangen.
Sinds 2008 reikt Infopunt Publieke Ruimte jaarlijks een onderscheiding uit aan de beste openbare ruimten in Vlaanderen en Brussel. De Prijs Publieke Ruimte is bedoeld om gemeentebesturen en andere opdrachtgevers aan te moedigen om meer werk te maken van aantrekkelijke, veilige en duurzame openbare ruimten.
In het verleden ging de prijs steeds naar een gerealiseerd project. Dit jaar kent de jury de onderscheiding toe aan een inspirerend idee dat de sleutel aanreikt om heel wat Vlaamse straten op een betere manier in te richten. De vakjury is er van overtuigd dat het toekennen van de prijs aan ‘Het ideale straatprofiel’ een krachtig statement is naar alle wegbeheerders in Vlaanderen: “Denk radicaal anders na over het inrichten van straten.”
Het ideale straatprofiel
‘Het ideale straatprofiel’ werd naar aanleiding van de Dag van de Architectuur in 2013 voor één dag uitgewerkt over een lengte van twintig meter in de Europalaan in Genk, een van de meest versteende straten van Vlaanderen. De straat was bekleed met grasstroken, bloeiende vaste planten en een groene trambaan. Hiermee wilden de ontwerpers, Bieke Van Hees en LAMA Landscape Architecture, aantonen dat een groen wegprofiel kan bijdragen aan de afvoer van overtollig regenwater en het verbeteren van de luchtkwaliteit.
“Aanvankelijk was er scepsis bij de omwonenden, maar toen de mensen het idee letterlijk voor hun ogen zagen groeien sloeg de stemming om in enthousiasme”, vertelt ontwerper Bieke Van Hees. “De bewoners gingen beseffen dat de omvorming van de strook asfalt voor hun deur voor veel meer kwaliteit in de woonomgeving zorgde zonder dat ze aan verplaatsingscomfort moesten inboeten. Het geeft een doorkijk naar een mooier en duurzamer Vlaanderen. Het ontvangen van de Prijs Publieke Ruimte toont aan dat we een gevoelige snaar geraakt hebben en op het juiste spoor zitten.”
Voorbeeldproject
Vlaanderen kent één van de dichtste en meest verharde wegennetwerken ter wereld. Met de totale lengte van alle Vlaamse wegen kan je anderhalve keer de aarde rond, de totale oppervlakte komt overeen met 1,3 keer het Brussels gewest.
“Veel straten zijn steenwoestijnen die een schat aan onbenutte mogelijkheden verbergen,” zegt juryvoorzitter Jan Vilain. “Vaak zijn de rijvakken veel te breed voor het verkeer dat ze moeten verwerken terwijl er nauwelijks groen of zitgelegenheid te bespeuren is. Dit concept toont ondubbelzinnig aan dat het omvormen van versteende oppervlakte naar een meer diverse ruimte geen utopisch idee is, maar in nagenoeg elke gemeente een haalbare kaart” zo luidt de motivatie.
Infopunt Publieke Ruimte roept stads- en gemeentebesturen op om hier samen werk van de maken en zo te investeren in leefkwaliteit op lange termijn. Volgens de jury is het concept de ultieme uitwerking van het principe van duurzame ontwikkeling zoals dit door de Verenigde Naties wordt uitgedragen: think globally, act locally. Wanneer lokale besturen hier samen werk van maken, zijn de schaalvoordelen volgens de jury relevant op nationaal en zelfs internationaal niveau.
Jan Vilain: “Onze maatschappij krijgt te maken met enorme uitdagingen en ‘het ideale straatprofiel’ reikt een aantal oplossingen op een presenteerblaadje aan: warmterecuperatie uit verhardingen als vorm van duurzame energiewinning, waterinfiltratie op straatniveau om overstromingen en bodemverdroging te voorkomen, meer biodiversiteit in het stedelijk weefsel, een beter georganiseerde mobiliteit met meer verkeersveiligheid en meer groen voor een gezondere lucht. Als overheid en wegbeheerder moet je wel gek zijn om daar de voordelen niet van in te zien. Minister Weyts en de Vlaamse burgemeesters hebben nog werk voor de boeg.”
Een uitgebreide reportage over ‘Het ideale straatprofiel’ verscheen in CG.Concept 2015 nr 2.
Hier vindt u meer over de andere laureaten van de Prijs Publieke Ruimte.