Planten inzetten tegen vervuiling nog te weinig bekend

UHasselt-onderzoekster Nele Witters heeft de longlist gehaald in de verkiezing van het ‘New Scientist Wetenschapstalent 2016’. Ze krijgt de erkenning voor haar onderzoek naar fytoremediatie: hoe planten en bacteriën kunnen ingezet worden om vervuiling te bestrijden.

New Scientist vroeg de achttien Vlaamse en Nederlandse universiteiten om elk drie onderzoekers te nomineren als ‘Wetenschapstalent 2016’. De UHasselt schoof onder meer Nele Witters (verbonden aan het Centrum voor Milieukunde) naar voren. Ze is een van de 25 jonge wetenschappelijke talenten uit de Lage Landen die de eerste selectie heeft gehaald, zo maakte New Scientist bekend.

Nele Witters onderzoekt hoe beleids- en beheerplannen ingericht moeten worden om van verontreiniging af te komen. “Verontreiniging van grond en lucht is schadelijk voor de gezondheid en kan de voedselproductie in gevaar brengen. Bomen, planten en hun micro-organismen kunnen een deel van de verontreiniging opruimen. Groen kan diensten leveren als stapstenen voor biodiversiteit en koeling. Een op de natuur gebaseerd strategisch antwoord op bodem- en luchtverontreiniging en op het veranderende klimaat is dus niet enkel noodzakelijk, maar ook common sense.”

“In Vlaanderen zijn van­daag naar schatting 12.500 terreinen verontrei­nigd, waarvan er tot nu maar 2.700 gesaneerd zijn. In de Europese Unie wordt het aantal ver­ontreinigde sites zelfs geschat op 2,5 miljoen”, zegt Nele Winters op de website Agripress. “Saneren kan ook met plan­ten en bacteriën. Dat is minder duur en minder belastend voor het bodemleven, want je moet niet afgraven. En vaak even snel.”

Toch wordt fytoremediatie amper toegepast. “Door gebrek aan kennis en door te weinig be­trokkenheid. Terwijl fytoremediatie zeer aange­wezen is bij lichte verontreinigingen op grote oppervlaktes. Dan is de kost van het afgraven veel te duur.” Al zijn er al toepassingen geweest, ook in Lim­burg. Zoals populieren die een met minerale oliën en metalen vervuilde plek binnen Ford Genk proper kregen. Of populieren die TCE, een vaak gebruikte ontvetter bij een droogkuis, neutraliseerden.

Zelfs tegen het gevreesde fijnstof, een van de ziekmakende neveneffecten van ons drukke ver­keer, is fytoremediatie een nuttig wapen. “Klim­op langs grote wegen kan zeer zinvol zijn als buf­fer tussen grote wegen en woonwijken. Het is al­tijd groen, zeer wendbaar en groeit overal. We zijn nu bezig met een onderzoek naar fijnstof: bladeren breken fijnstof weliswaar niet af, maar vangen het wel en maken het minder toxisch. Door regen kan het fijnstof in de wortelzone te­rechtkomen, waar bacteriën dan het fijnstof kunnen ontgiften. Dat is ook een van de speciali­teiten van ons Centrum voor Milieukunde aan de UHasselt: het opkweken van bacteriën zo­dat planten nog beter hun werk kunnen doen.”

“Deze nominatie is niet enkel een waardering voor het onderzoek aan CMK rond het inzetten van planten voor bodem-, water-, en luchtverontreiniging. Het is ook een ideale gelegenheid om die technologie én onze spin-off Bio2Clean in de kijker te zetten bij het grote publiek”, aldus Nele Witters.