De architectuur van bomen

Veel mensen kunnen zonder twijfel boomsoorten van op een afstand herkennen. Maar bijna niemand kan echt uitleggen waarom ze zo zeker zijn dat het om een eik gaat en geen linde. Meestal wordt verwezen naar het takkenpatroon of de habitus, maar eigenlijk gaat het meer om een buikgevoel. Architectuur van bomen is de wetenschap die dat buikgevoel onderbouwt met definities en concepten, en die uitlegt waarom een boom eruit ziet zoals hij eruit ziet.

Deze discipline vormt de basis van het bomenbeheer in Canada, Frankrijk en andere Zuid-Europese landen. In grote delen van Europa, waaronder ook Vlaanderen, blijft deze invalshoek echter grotendeels onderbelicht.


De architectuur van elke individuele boom is eigenlijk de expressie van een evenwicht tussen de genetische blauwdruk van de boomsoort en alle invloeden en beperkingen opgelegd door de omgeving zoals licht, bodem en wind.

Wetenschappers en kunstenaars bestuderen al eeuwen de architectuur van planten. Toch ontwikkelde die studie zich pas in de jaren ‘70 tot een echte wetenschapstak. Die is nauw verwant met de plantenmorfologie. Plantenarchitectuur identificeert vaste en terugkerende fenomenen in plantenstructuren. Die zijn dan geldig voor alle individuen van dezelfde soort of zelfs voor meerdere soorten. Om de genetische blauwdruk van een soort te achterhalen worden verschillende planten van dezelfde soort geobserveerd en geschematiseerd, in alle levensfasen.

Van alle planten in de wereld is de architectuur te herleiden tot een beperkt aantal vaste combinaties van kenmerken: de architectuurmodellen. Die voegen een zekere mate van voorspelbaarheid toe aan de groei van een boom. Ook kan de observatie van die kenmerken ons veel leren over de levensfase van een boom en zijn conditie. En dus over hoe hem te beheren. In die zin is kroonarchitectuur van bomen een essentiële tool om toe te voegen aan de toolkit van de bomenbeheerder.

Inverde cursus Kroonarchitectuur van bomen

Inverde organiseert in de komende maanden op diverse plaatsen in Vlaanderen een tweedaagse cursus over de ‘kroonarchitectuur van bomen’. Deze opleiding biedt een introductie tot de principes van kroonarchitectuur. Verschillende modellen, indicatoren en processen worden uitgebreid toegelicht en je krijgt inzicht in de kroonopbouw van bomen. Je leert ook de verschillen tussen boomsoorten onderling en tussen de levensfasen van bomen. Naast de theoretische onderbouwing ligt de focus van deze opleiding vooral op de praktische toepassingen van kroonarchitectuur: bij het snoeien van bomen, bij de selectie van toekomstbomen, voor het beoordelen van de veerkracht van bomen …Tijdens praktijkoefeningen, in groep en individueel, leer je kijken naar bomen vanuit een heel nieuw standpunt.

Deze opleidingen mag je zeker niet missen
Bomen keuren volgens sb250

Het beheer van veteraanbomen

Bron: Inverde