Waterbeheer als ontwerpstandaard: wadi’s en infiltratie als nieuwe norm in de particuliere tuin
De aangescherpte hemelwaterverordening van 2023 zet het waterbeheer in de particuliere tuin definitief op de kaart. Regenwater bufferen, infiltreren en zichtbaar afvoeren is geen vrijblijvende keuze meer, maar een wettelijke norm. Voor tuinaannemers en tuinarchitecten betekent dat: ontwerpen met een andere bril, technische kennis paraat houden én helder communiceren met de klant.
“Voor nieuwbouwprojecten is het simpel: het regenwater moet op het eigen perceel worden verwerkt”, zegt tuinarchitect Sam Bogaert van Tuinwerken Willemsens. “Dat vraagt om grotere regenwaterputten, hergebruik voor bijvoorbeeld toiletten, een bovengrondse overloop én vaak ook een wadi. Als tuinaannemer ben je niet alleen uitvoerder, maar ook adviseur. Klanten weten vaak niet wat verplicht is, laat staan wat de voordelen zijn.” Daar ligt volgens Bogaert een belangrijke rol voor de sector: helder en laagdrempelig uitleggen waarom deze aanpassingen nodig zijn én hoe ze eruit kunnen zien in een aantrekkelijke, onderhoudsvriendelijke tuin. “Veel particulieren zijn initieel teleurgesteld omdat ze niet op de hoogte zijn van de regels. Ze verwachten dat wij die kunnen omzeilen – wat uiteraard niet zo is. Eens het ontwerp op tafel ligt en ze de creatieve oplossingen zien, volgt vaak de omslag.”
Wadi’s als slimme buffer
Het begrip ‘wadi’ roept bij particulieren vaak foute associaties op. Een modderpoel, een muggenvijver, een gevaar voor kinderen… Terwijl een goed ontworpen wadi zelden onder water staat, perfect integreerbaar is in het tuinontwerp én meerdere functies combineert: infiltratie, buffering en biodiversiteit. “De juiste beplanting, een doordacht reliëf en een correcte dimensionering maken het verschil. Maar ook de manier waarop je het als tuinaannemer uitlegt, bepaalt of de klant mee is in het verhaal.”
Waterdoorlatend is de norm
De verordening raakt ook het verhardingsbeleid. Dichte klinkers zonder open voeg zijn niet langer toegestaan voor nieuwe aanleg. Enkel waterdoorlatende of poreuze verharding mag. “Dat vraagt een andere manier van denken en plannen, maar biedt ook kansen voor een gezondere bodem, minder piekafvoer naar de riolering en een klimaatvriendelijker tuinbeeld.”
Overloop zichtbaar maken
Een opvallende wijziging is dat de overloop van een regenwaterput niet langer mag uitmonden in de riolering of een ondergrondse infiltratieput. “Vandaag moet de overloop bovengronds gebeuren, vaak in een wadi of een verlaging in de tuin. Zo zie je letterlijk wat er met je regenwater gebeurt en wordt het principe ‘water vasthouden waar het valt’ veel tastbaarder.”
De tuinaannemer als klimaatpartner
Voor veel klanten is dit alles nieuw. Ze vragen heldere informatie, geruststelling en visuele voorbeelden. Hier kan de tuinaannemer het verschil maken, als klimaatpartner en gids. “Naast creatief en esthetisch ontwerp moeten we vandaag ook technische en juridische kennis hebben. Veel particulieren zien door de bomen het bos niet meer: elke gemeente heeft eigen voorschriften en vergunningen. Een tuinaannemer kan daar echt ontzorgen. De jongere generatie is vaak al mee in het verhaal. Ze kiezen bewust voor minder verharding, meer groen en slimme oplossingen. De tuin is vandaag meer dan een siertuin. Hij wordt klimaatbuffer, watermachine en biotoop in één. En als sector staan we mee aan het stuur van die evolutie.”
