Boomkwekerij Udenhout: nuchter vakmanschap met toekomstvisie

Boomkwekerij Udenhout ademt bomen. Hun expertise en vakmanschap vormen al decennialang de basis voor hun succes. Sinds 1950 zet het familiebedrijf zich in voor de teelt van hoogkwalitatieve laan- en parkbomen. Dankzij de visionaire aanpak van grootvader Harrie van Iersel ontwikkelde het bedrijf zich tot een voortrekker in duurzaamheid, innovatie en persoonlijke begeleiding.

“We merken dat vergroening steeds hoger op de maatschappelijke agenda staat”, zegt directeur Martin Houben. “Bomen worden eindelijk op waarde geschat. Onze rol als kweker is dan ook veranderd: we leveren niet alleen bomen, maar dragen bij aan leefbare steden, biodiversiteit en klimaatadaptatie.”

Kweker met een missie

Boomkwekerij Udenhout beslaat vandaag 180 hectare en telt 60 medewerkers. Het assortiment omvat meer dan 800 variëteiten, van klassieke laanbomen tot bijzondere solitairen en klimaatrobuuste soorten. De klantenkring is divers, maar bestaat grotendeels uit openbare opdrachtgevers zoals steden en gemeenten, aangevuld met groenprofessionals zoals landschapsarchitecten en groenaannemers.

“Klanten waarderen onze nuchtere aanpak: geen opsmuk, maar duidelijke afspraken en betrouwbare levering. What you see is what you get.” – Martin Houben, directeur Boomkwekerij Udenhout

“Onze kracht zit in het totaalpakket en in de persoonlijke begeleiding door onze accountmanagers”, zegt Houben. “Zij volgen elk project van a tot z, geven eerlijk advies en zoeken naar oplossingen wanneer dat nodig is. Klanten waarderen onze nuchtere aanpak: geen opsmuk, maar duidelijke afspraken en betrouwbare levering. What you see is what you get. Dankzij onze sterke logistieke organisatie kunnen we alles op het juiste moment aanleveren, zodat aannemers en ontwerpers meteen aan de slag kunnen.”

“Geen loze beloftes, geen grote marketingcampagnes. We laten onze bomen voor zich spreken.”

Van generatie op generatie

De roots van Udenhout liggen in een lange familietraditie. Al 130 jaar geleden begon de familie Van Iersel met boomteelt. Oprichter Harrie van Iersel was een van de eersten die inzag dat commerciële kwekerijen de rol van gemeentelijke kwekerijen konden overnemen.

“Inmiddels zijn we drie generaties verder, maar die nuchtere mentaliteit is gebleven”, zegt Houben. “Geen loze beloftes, geen grote marketingcampagnes. We laten onze bomen voor zich spreken.”

Kwaliteit en kennis als fundament

“Een boom moet niet alleen mooi zijn bij levering, hij moet ook jarenlang goed functioneren”, vertelt Franky Vandeputte, verantwoordelijke voor verkoop & advies in België, Luxemburg en Frankrijk. “Daarom kijken we altijd verder dan de soort alleen. Hoe zien bodem en plantplaats eruit? Wat zijn de groeiomstandigheden? Hoe verhoudt de soort zich tot zijn omgeving?”

Bij Udenhout wordt niets aan het toeval overgelaten. Het bedrijf voert uitgebreide bodemanalyses uit. “We meten veel verder dan alleen stikstof of calcium. Op basis van die data ontwikkelen we schimmeldominante composten, afgestemd op elk perceel”, aldus Vandeputte. Ook het waterbeheer is elektronisch gestuurd, met oog voor het zuurstofgehalte in de bodem.

Die aanpak loont: “Als de bodem gezond is, kunnen sommige soorten al na drie jaar worden geoogst in plaats van vier, zonder kwaliteitsverlies. Dat is zowel ecologisch als economisch interessant.”

Duurzaam telen = toekomstbestendig kweken

Boomkwekerij Udenhout investeert fors in duurzaamheid en innovatie. De hele bedrijfsvoering is afgestemd op de toekomst: klimaatbestendig, ecologisch verantwoord en technologisch onderbouwd.

1. PlanetProof en biologisch

Udenhout is PlanetProof-gecertificeerd, wat inhoudt dat er wordt gekweekt met minimale impact op het milieu. “We gebruiken vrijwel geen insecticiden of fungiciden meer, enkel nog wat herbiciden – en dan slechts een derde van de toegestane hoeveelheid”, legt Houben uit. “We zijn stap voor stap bezig om om te schakelen naar volledige biologische teelt. Volgend jaar breiden we ons bio-perceel uit met 5 hectare.”

2. Waterbeheer als topprioriteit

Waterbeheer is misschien wel de grootste uitdaging voor boomkwekerijen. Droogteperiodes nemen toe, en ook de wetgeving rondom watergebruik verandert. “We testen slimme irrigatiesystemen, ondergrondse opslag en peilgestuurde drainage”, vertelt Houben. “Zo kunnen we bomen veerkrachtiger maken, verantwoord met water omgaan én de ondergrond verbeteren.”

3. Mechanisering en digitalisering

Udenhout loopt voorop in robotisering. “We gebruiken autonome schoffelmachines, GPS-gestuurde aanplanttechnieken en meten digitaal de stamdikte van bomen om de groei te monitoren”, zegt Houben. “Ook de voorraad, waterbehoefte en CO₂-opslag worden volledig digitaal opgevolgd.”

Dankzij digitalisering kan de kwekerij bomen straks voorzien van een ‘paspoort’ met info over CO₂-opslag, biodiversiteitswaarde en herkomst.

Dankzij digitalisering kan de kwekerij bomen straks voorzien van een ‘paspoort’ met info over CO₂-opslag, biodiversiteitswaarde en herkomst. “Dat maakt de meerwaarde van onze bomen zichtbaar voor ontwerpers, beleidsmakers en burgers.”

Plantenkeuze met visie

Dankzij de uitgebreide vakkennis weet Udenhout soorten te selecteren die passen bij het klimaat, de bodem en de verwachtingen van de klant. Vandeputte: “Bij een nat perceel kiezen we bijvoorbeeld eerder voor elzen, wilgen of salix. We kijken echt naar de plantplaats, niet enkel naar de soort.”

Ook in het assortiment zit veel denkwerk. Udenhout werkt met 800 soorten en cultivars en volgt actief de ontwikkelingen in veredeling. “Voor elke cultivar bestaat een ideale onderstam, maar om die te vinden moet je DNA-profielen vergelijken. Dat onderzoek staat nog in zijn kinderschoenen, maar we investeren erin en volgen het van nabij op.”

Samen met universiteiten en collega-kwekers werkt Udenhout aan de ontwikkeling van nieuwe klimaatbomen, soorten die goed omgaan met droogte en hittestress, maar ook bestand zijn tegen natte voeten.

Groen denken, breed handelen

De kwekerij werkt op alle fronten aan duurzaamheid. Zo worden percelen gemengd ingezaaid om ziektedruk te verlagen en natuurlijke vijanden te stimuleren. Grasbanen zorgen voor minder herbicidengebruik. Proefprojecten met kippen en bijen houden onkruid onder controle. “Als het aan ons ligt, zetten we op termijn kippen grootschalig in,” lacht Houben, “al wringt het nog met de regelgeving.”

Udenhout benadert de bodem met een ecologische visie. Percelen krijgen rust na zes jaar, worden ingezaaid met Tagetes en verrijkt met compost. “We sturen op een optimaal bodemleven. Dat loont: soms kunnen we al na drie jaar oogsten in plaats van vier.”

Energie en mobiliteit: klaar voor morgen

Ook qua energie kiest Udenhout resoluut voor vergroening. “Onze loodsen zijn voorzien van 4.000 vierkante meter zonnepanelen, goed voor 1 megawatt”, zegt Houben. “Onze snoeiwagens rijden stil en elektrisch. En voor transport binnen en buiten de stad werken we al met elektrische vrachtwagens en tractors.” Daarnaast worden ook machines klaargemaakt voor elektrificatie en zelfs waterstof. “We bereiden ons volop voor op die transitie.”

Verantwoordelijkheid nemen

Udenhout beschouwt zich niet enkel als kweker, maar ook als actor in een breder ecosysteem. En als grote speler in de regio zet het zich in voor een sterkere ‘Tuin van Brabant’: “We kweken duurzamer, vervullen een maatschappelijke rol, werken samen met sociale werkplaatsen en nemen onze verantwoordelijkheid op voor mens, stad en omgeving.”

Tekst: Manuel Lub
Beeldmateriaal: Boomkwekerij Udenhout, Shutterstock