Duurzame daktuinen in Brussel

Onze bruisende hoofdstad heeft veel hoge gebouwen, drukke straten en – helaas – weinig groene ruimte. Maar dat is buiten het team van Hoveniersgebroeders gerekend. Dit tuinaannemersbedrijf transformeerde de daktuinen van het appartementencomplex The Brewery tot een groene oase in Koekelberg. Het project laat de bewoners ontsnappen aan het stadsleven en geeft ook vogels, bijen, vlinders en andere insecten een toevluchtsoord. Hoveniersgebroeders haalde met het project de award voor ‘Groen bouwen – Daktuin’ van De Vlaamse Tuinaannemer-wedstrijd binnen.

The Brewery is een hippe residentie die tegenover het Elisabethpark ligt. De naam van het gebouw verwijst naar La Grande Brasserie de Koekelberg waar aan het einde van de 19e eeuw bier werd gebrouwen. Het appartementencomplex bestaat uit een A- en B-blok, en beide werden door Hoveniersgebroeders van een prachtige gemeenschappelijke daktuin voorzien. Deze tuinen zijn gesitueerd op het dak van de garages en bieden een buitenruimte aan de bewoners met fietsenstallingen, gezellige terrassen met picknickbanken, een barbecuecorner en zelfs een kippenren. Ook enkele privéterrassen geven uit op deze daktuin.

De sfeer in de tuinen sluit perfect aan bij het karakter van het gebouw: ontspannen, gezellig en met een nadruk op duurzaamheid. De tuinen stimuleren ontmoetingen tussen de bewoners en bieden kinderen een veilige plek om te spelen. Tijdens zomerse avonden komt iedereen samen bij de barbecue, terwijl gft eenvoudig bij de kippen kan worden achtergelaten in ruil voor verse eieren.

Bovendien vragen de tuinen weinig onderhoud, omdat ze voornamelijk uit groene wolken, borders en grind bestaan. Deze verharding is aangelegd in Koers, een tijdloos en halfwaterdoorlatend materiaal dat de tuinen gemakkelijk toegankelijk maakt voor bewoners met fietsen of karretjes. Over het hele project zijn een een 70-tal bomen en meerstammigen aangeplant, waaronder Betula pendula, Gleditsia triacanthos ‘Sunburst’, Crataegus monogyna, Pinus nigra en Frangula alnus (sporkehout). Zij staan in het gezelschap van een arsenaal aan vrolijke en kleurrijke planten zoals Calamagrostis acutiflora ‘Karl Foerster’, Acanthus mollis, Phlomis russeliana, Bergenia ‘Silberlicht’ en Buddleja davidii (vlinderstruik) die de biodiversiteit verder verrijken.

Ook in de winter blijft de daktuin aantrekkelijk door de aanwezigheid van wintergroene elementen zoals Quercus ilex, Bergenia cordifolia en het siergras Sesleria autumnalis. De daken van de fietsenstallingen zijn omgevormd tot extensieve daktuinen, wat niet alleen het uitzicht vanuit de hoger gelegen appartementen verfraait, maar ook een vriendelijke omgeving creëert voor bijen en vlinders.

Groen bouwen – Daktuin

Naarmate de Europese Unie steeds meer aandacht besteedt aan groene daken en gevelbekleding, en gezien de rol die groen zal spelen om steden leefbaar te houden in de toekomst, is het logisch dat De Vlaamse Tuinaannemer-wedstrijd hier extra aandacht aan schenkt. Deze bijzondere daktuinen, gerealiseerd door Hoveniersgebroeders, verdienen hun moment in de spotlight vanwege de innovatieve manier waarop ze groen gebruiken om mensen te verbinden. Dergelijke projecten zullen steeds gebruikelijker worden.

TUINPASPOORT
Ontwerp: TV-Thiers-Dujardin
Oppervlakte: ± 3000 m²
Stijl: daktuin
Locatie: Koekelberg
Belangrijkste beplanting: Calamagrostis acutiflora ‘Karl Foerster’, Acanthus mollis, Phlomis russeliana, Buddleja davidii
Leeftijd: 4 jaar
Verharding: halfverharding Koers, houten terrassen in thermisch essen en betonstraatstenen in Marlux-Stradus
Verlichting: Bega
Bewatering: volautomatisch

Om de daktuinen te realiseren was er een deskundige aanpak nodig. Hoveniersgebroeders werd al betrokken bij de ruwbouw van het complex en legde de daktuin in verschillende lagen aan om de ondergrond voor de beplanting te optimaliseren. Vertrekkende van op de waterdichting plaatsten ze beschermmatten, rententiekratten en een dikke laag lavadaktuinsubstraat van 60 cm tot 80 cm. Het lavasubstraat kan tot wel 40% van het water vasthouden, wat cruciaal is voor de beplanting tijdens droge periodes. Voor de stabiliteit van de grote bomen werd een stalen net gebruikt, zodat de wortels zich stevig kunnen verankeren. Dit is noodzakelijk aangezien traditionele kluitverankering niet mogelijk is op een dak. De grootste uitdaging van het project was echter de logistiek. Het gebruik van een kraanwagen was niet altijd even praktisch en budgetvriendelijk om zware materialen en bomen aan te voeren. Dankzij een doordachte planning werd de daktuin echter succesvol gerealiseerd, met een prachtig eindresultaat als gevolg.

Naast de prijs Groen Bouwen-Daktuin, werd dit project eveneens door de jury bekroond met het ‘Eco-friendly’-label. De jury was onder de indruk van de rijke diversiteit aan bijen- en vlindervriendelijke planten en de slimme manier waarop het regenwater wordt gecapteerd. De tuin is uitgewerkt met speciale aandacht voor de doorwortelbaarheid van de bomen, wat zorgt voor een duurzame groeiplaats. Het resultaat is een weelderige, groene tuin die technisch uitstekend is uitgevoerd.

HOVENIERSGEBROEDERS BV
www.dehovenier.be