Diamanttuin Wechelderzande: een tuin die zich terugplooit in het landschap

In het Kempens dennenlandschap van Wechelderzande nestelt zich een opmerkelijk gebouw: een aluminium sculptuur, ontworpen door ontwerpstudio Fermetti, die glanst tussen de bomen. Rond deze woning ontwierp Kollektif Landscape uit Gent een subtiele tuin die zich niet opdringt, maar juist versmelt met zijn omgeving. De Diamanttuin is een toonbeeld van ingetogenheid, tactiliteit en landschappelijke gelaagdheid.

“Wij wilden geen klassieke ‘tuin rond een huis’, maar een geheel waarin gebouw, beplanting en landschap elkaar aanvullen”, vertelt Björn Bracke, landscape architect – urban designer bij Kollektif Landscape. “De tuin beweegt mee met het terrein, vervaagt aan de randen, en begeleidt je in een zachte circulatie rond het gebouw.”

Subtiele paden en een vloeiende circulatie

De woning heeft twee hoofdtoegangen, wat vroeg om een volledige rondgang rond de woning. Kollektif tekende een padstructuur die als vanzelf de woning rondleidt: van oprit tot patio, van zitplek tot zij-ingang. De rondgang presenteert zich als een sokkel, een olievlek rondom de woning waardoor het zich niet langer laat lezen als een verbindingspad. De verbredingen en versmallingen geleiden de bewegingen rond het huis. Geen rechte lijnen, maar zachte bewegingen in een rode beton. Deze contrasterende kleur vormt een duidelijke figuur. Alle andere materialen krijgen een natuurlijke en groene aanblik, zoals de grasdallen voor de parkeerzone. Aan de randen werden lichte verhogingen in het maaiveld aangebracht: landvormen die het terrein omsluiten zonder het af te bakenen. Zo ontstaat privacy zonder afsluiting. De dynamische bewegingen rondom de woning worden door de grondlichamen mee ondersteund.

Beheersing én vrijheid

Kollektif Landscape koos voor eenvoud in materiaal en beplanting. “We wilden geen designstatement, maar een leesbaar en poëtisch landschap”, zegt Bracke. “Het lijkt alsof de rode olievlek rond de woning de enige ontwerpingreep is.” Eenvoud is hier geen beperking, maar een keuze voor kracht en leesbaarheid. Die aanpak zie je ook in het beheer: weinig snoei, geen technische irrigatie, en ruimte voor spontane ontwikkeling. Inheemse soorten en sierplanten staan samen, en mogen zich tot op zekere hoogte natuurlijk vermeerderen.

“Eenvoud is hier geen beperking, maar een keuze voor kracht en eesbaarheid.”

Beplanting tussen bosgrond en border

De tuin ligt op droge, verzuurde zandgrond onder oude dennenbomen, wat meteen richting gaf aan de plantkeuze. Er werd gezocht naar een balans tussen bosondergroei – denk aan smele, varens, heideachtigen – en tuinarchitecturale accenten zoals salvia, geranium, dropplant en schuimbloem. In de patio zorgt een solitaire Ginkgo biloba voor focus en structuur. “De keuze voor deze boom is niet toevallig”, zegt Bracke. “Hij is sculpturaal, robuust, en past perfect bij het architecturaal statement van de woning.”

“De grens tussen tuin en landschap wordt hier opgeheven in een spel van schaduw, textuur en tijd.”

Tuin zonder grens

Wat de Diamanttuin bijzonder maakt, is hoe hij overloopt in de omliggende natuur. Er is geen zichtbare tuingrens. Geen afsluitingen, geen borderstenen. De vegetatie vloeit uit, het reliëf sluit aan op het bos, en het materiaalgebruik blijft neutraal. De grens tussen tuin en landschap wordt hier opgeheven in een spel van schaduw, textuur en tijd. Die zachte overgang creëert rust, maar ook verwondering: wanneer stopt de tuin, en waar begint het landschap?

“De tuin is geen scène maar een sequentie: een reeks momenten die zich ontvouwt in de tijd.”

Sequentie in plaats van scène

De tuin is niet opgevat als één groot beeld, maar als een reeks kleine momenten. Een ochtendplek in de zon. Een doorkijk tussen struiken. Een gloed van grassen in de namiddag. Elke plek heeft zijn ritme, zonder spektakel. De tuin is geen scène maar een sequentie: een reeks momenten die zich ontvouwt in de tijd. Daardoor blijft het ontwerp levendig, zelfs in de winter. De seizoenen bepalen het tempo, het gebruik bepaalt de route.

PROJECTFICHE

Diamanttuin (Wechelderzande, België)

• Opdrachtgever: Fermetti / privé-eigenaar
• Ontwerp: Kollektif Landscape (Björn Bracke, Joke Vande Maele)
• Beplanting: in samenwerking met Tine Daems
• Architectuur woning: Fermetti
• Oppervlakte: ± 700 vierkante meter
• Realisatie: 2023

Technische kenmerken

• Grondtype: droge, verzuurde zandgrond
• Vegetatie: mix van inheemse bosondergroei en sierplanten (o.a. salvia, geranium, varens, ginkgo)
• Verharding: betonnen paden en grasdallen
• Beheer: extensief, met spontane ontwikkeling
• Waterbeheer: natuurlijke infiltratie
• Architecturale integratie: vloeiende overgang tussen gebouw, tuin en bos

Tekst: Manuel Lub
Beeldmateriaal: Kollektif Landscape