De stad Sint-Niklaas als circulaire pionier in heraanleg: hergebruik kleiklinkers bespaart tonnen afval op de Grote Markt

De stad Sint-Niklaas toont met de vernieuwing van de Grote Markt een sterk staaltje van circulair bouwen. Dit ambitieuze project combineert stadsontwikkeling met milieubewustzijn, waarbij maximaal wordt ingezet op het hergebruik van materialen. Vooral de kleiklinkers spelen hierbij een centrale rol. Meer dan 60% van de oude Vande Moortel kleiklinkers is gerecupereerd en krijgt een nieuw leven op de Grote Markt, terwijl het resterende deel als recuperatieklinkers wordt verkocht. Deze aanpak minimaliseert bouwafval en illustreert de kracht van duurzaamheid. Volgens de huidige planning is de volledige afwerking voorzien tegen de kerstvakantie van 2025. Dan beschikt Sint-Niklaas over een vernieuwde Grote Markt die niet alleen moderner oogt, maar vooral uitgroeit tot een warme, groene en gastvrije ontmoetingsplek voor iedereen.

Meer dan zestig procent van de oude Vande Moortel kleiklinkers is gerecupereerd en krijgt een nieuw leven op de Grote Markt, terwijl het resterende deel als recuperatieklinkers wordt verkocht.

Een circulair project van formaat

De vernieuwing van de Grote Markt staat symbool voor hoe een stad of gemeente zich toekomstgericht kan ontwikkelen met een circulaire aanpak. Het idee om materialen zo lang mogelijk in gebruik te houden sluit naadloos aan bij het principe van circulair bouwen. In plaats van materialen af te voeren naar de afvalberg, kiest Sint-Niklaas voor hergebruik en recyclage. De kleiklinkers, oorspronkelijk afkomstig van Steenbakkerij Vande Moortel, bewijzen dat kwaliteit en duurzaamheid hand in hand gaan. Kleiklinkers hebben gemiddeld een levensduur van maar liefst honderdvijftig jaar. Dankzij de hoge kwaliteit zijn deze perfect geschikt voor hergebruik, wat niet alleen een flinke hoeveelheid afval bespaart, maar ook de noodzaak tot nieuwe productie elimineert. Het nieuwe ontwerp voor de Grote Markt maakt naast de centrale, verharde open ruimte ook plaats voor waterpartijen, een brede groene rand en terrassen. Een gedeelte van de originele bestrating wordt daarom niet opnieuw gebruikt. Dit resterende deel gaat terug naar Vande Moortel en wordt verkocht als recup- kleiklinker. Eender welke kleiklinker kan op deze twee manieren een tweede leven krijgen in deze vormen van ‘primaire circulariteit’.

Het proces van hergebruik

De reeds aanwezige kleiklinkers werden zorgvuldig uit de ondergrond gehaald en gesorteerd. Daarna werden ze op pallets gestapeld, klaar om opnieuw gelegd te worden. Het resultaat is indrukwekkend: meer dan zestig procent van de klinkers wordt opnieuw verwerkt in het vernieuwde ontwerp. Dit maakt het project niet alleen duurzaam, maar ook economisch aantrekkelijk, aangezien deze herbruikbare materialen een nieuwe bestemming vinden, of het nu op de Grote Markt is of als recuperatie-kleiklinker beschikbaar voor een particulier terras of oprit. Het transport en de verwerking van de klinkers gebeurden bovendien met minimale CO 2 -uitstoot, wat de impact op het milieu verder verkleint. Dit project benadrukt hoe hergebruik niet alleen afval vermindert, maar ook bijdraagt aan een efficiënter bouwproces.

Naast hergebruik ook nieuwe bestemming van bestaande materialen

Naast de kleiklinkers kreeg ook de houten boardwalk van de oude Grote Markt een tweede leven. Deze planken zijn hergebruikt als gevelbekleding voor het gebouw van Cocon, de nieuwe circulaire en sociale broedplek in Sint-Niklaas. Zelfs de oude luifels van de oversteekplaatsen op de Grote Markt worden opnieuw ingezet als toegangspoorten voor hetzelfde gebouw. Door op deze manier materialen een nieuwe functie te geven, bewijst Sint-Niklaas dat duurzaamheid meer is dan alleen een woord; het is een kernwaarde die in de praktijk wordt gebracht. Ook de bushaltes van de Grote Markt zijn verplaatst en vernieuwd. De bekende haltes kregen een opknapbeurt en zijn voorzien van moderne ledverlichting, wat niet alleen de efficiëntie verhoogt, maar ook bijdraagt aan een duurzamer energiegebruik.

Door het gebruik van duurzame materialen en innovatieve technieken is Sint- Niklaas een pionier in milieubewuste stedelijke ontwikkeling. De vernieuwing van de Grote Markt laat zien hoe stadsontwikkeling kan bijdragen aan een circulaire economie.

Het project vormt een inspirerend voorbeeld voor andere steden die duurzaamheid hoog in het vaandel dragen. Door het gebruik van duurzame materialen en innovatieve technieken is Sint- Niklaas een pionier in milieubewuste stedelijke ontwikkeling.

Meer informatie over de vernieuwing van de Grote Markt is te vinden op de website van Sint-Niklaas: www.sint-niklaas.be/grotemarkt
Wie interesse heeft in de gerecupereerde kleiklinkers die terugkwamen van de Grote Markt, kan contact opnemen via [email protected].

Vande Moortel
Scheldekant 5
9700 Oudenaarde, België
T. +32 (0)55 33 55 66
[email protected]
www.vandemoortel.be