Mooi en toch natuurvriendelijk: de professionele Pro4Green-tuinaannemer weet hoe het moet!

In het Verenigd Koninkrijk groeit de interesse in natuurvriendelijk tuinieren sterk. Een enquête van het Wildlife Gardening Forum in 2020 toonde aan dat 84% van de ondervraagde tuiniers maatregelen neemt om het wildleven in hun tuin te ondersteunen. Daarnaast zag de Royal Society for the Protection of Birds (RSPB) tijdens de lockdowns van 2020 een aanzienlijke toename in het aantal bezoekers van hun webpagina over het bouwen van vogelhuisjes. Ook won het landschap van ‘Rewilding Britain’ in 2022 de prestigieuze Best in Show-prijs op de Chelsea Flower Show. Dit alles illustreert de toenemende aandacht voor natuurvriendelijk tuinieren.

Wetenschappelijke basis voor natuurvriendelijk tuinieren

Ondanks de populariteit van natuurvriendelijk tuinieren, ontbreekt het aan wetenschappelijk onderzoek naar de ecologie van tuinen. Veel tips die via YouTube, tijdschriften en boeken worden gedeeld, zijn niet wetenschappelijk onderbouwd. Het doel van dit artikel is om door onderzoek ondersteunde technieken te verkennen en enkele hardnekkige tuiniermythes te ontkrachten.

Wat verstaan we onder een natuurvriendelijke tuin?

Een natuurvriendelijke tuin kan vele vormen aannemen, maar de focus ligt vaak op het aantrekken van ongewervelden zoals insecten, omdat zij talrijker en diverser zijn dan grotere dieren en vogels. In een Britse tuin kunnen wel 2000 verschillende insectensoorten voorkomen, terwijl het aantal vogelsoorten meestal beperkt blijft tot zo’n 40. Door een breed scala aan insecten aan te trekken, biedt de tuin voedsel voor vogels en andere dieren, wat bijdraagt aan een rijkere biodiversiteit.

Voorbeelden uit de praktijk

Door publieke groene ruimtes te bestuderen, zoals parken en kleine groenstroken, kunnen ecologen extrapoleren wat mogelijk werkt in particuliere tuinen. Een gemaaid grasveld met voldoende bloemen en planten die de kans krijgen om te bloeien, biedt al een goede basis voor verschillende insectensoorten. Grasranden die met pesticiden worden bespoten, zoals glyfosaat, verminderen de biodiversiteit aanzienlijk door de afwezigheid van flora en dus ook insecten.

Het effect van plantenkeuze op biodiversiteit

Veel inzichten over natuurvriendelijk tuinieren zijn afkomstig uit het BUGS- onderzoek (Biodiversity in Urban Gardens in Sheffield) van de Universiteit van Sheffield en uit het werk van Jennifer Owen, die haar eigen tuin dertig jaar lang observeerde. Deze onderzoeken laten zien dat een gewone tuin met diverse plantensoorten en zonder overmatig gebruik van pesticiden een waardevol ecosysteem kan vormen. Een tuin hoeft dus niet volledig ‘wild’ te zijn om een positieve bijdrage te leveren aan de biodiversiteit.

Grootte en locatie van de tuin

Het BUGS-onderzoek toonde ook aan dat de grootte en locatie van een tuin weinig effect hebben op de biodiversiteit. Tuinen aan de rand van het platteland en die in stedelijke gebieden toonden vergelijkbare aantallen insectensoorten. De nabijheid van de natuur lijkt minder bepalend dan vaak wordt gedacht. Door de intensieve landbouw is de biodiversiteit op het platteland sterk afgenomen, wat er paradoxaal genoeg voor zorgt dat stedelijke tuinen relatief gezien rijker aan biodiversiteit zijn dan veel landelijke gebieden.

Tuinen aan de rand van het platteland en die in stedelijke gebieden toonden vergelijkbare aantallen insectensoorten.

Tuinprofessionals kunnen eenvoudig aanpassingen doen voor een natuurvriendelijke tuin

Tuiniers kunnen met eenvoudige ingrepen, zoals het kiezen voor een variëteit aan planten en het beperken van pesticidengebruik, bijdragen aan een biodivers ecosysteem zonder hun tuin compleet te laten verwilderen. Kleine tuinen in stedelijke gebieden hebben hetzelfde potentieel als grotere tuinen, mede doordat het wildleven zich niet stoort aan perceelsgrenzen en zich gemakkelijk verspreidt over aangrenzende tuinen. Deze bevindingen benadrukken dat natuurvriendelijk tuinieren niet duur of tijdrovend hoeft te zijn. In toekomstige artikelen gaan we dieper in op specifieke plantenkeuzes en technieken die het wildleven bevorderen zonder dat dit ten koste gaat van de onderhoudsvriendelijkheid van een tuin.

Tekst: Yves Heirman
Beeldmateriaal: Shutterstock.com